Może to jest pomysł na oryginalną pamiątkę ? - pomyślałem patrząc na przeróżne kolory i wzory, rozwiązania konstrukcyjne sandałów, klapek.
W pośpiechu robię prowizoryczne miejsce na tylnej kanapie motocykla, dla mojego przewodnika znanego tu, w Djene jako John Travolta ! Trochę ten przewodnik kłóci się z moją ideologią podróżowania ale nawet jadąc solo jestem elastyczny – naprawdę świetnie dogaduję się sam ze sobą
Zachęcany przez Johna wyłamuję się więc poza ramy i skuszony propozycją odwiedzenia miejsc podobno niedostępnych (dziś, po konfrontacji z osobami, które były w Djene wiem, że one naprawdę takie były; wtedy myślałem, że koleś ściemnia) dla białego turysty. Dokument jakim się legitymował był mało wiarygodny ale co tam, bez niego też skorzystałbym z jego pomocy.
John wygląda mi na niezwykle wyluzowanego człowieka i to mi się bardzo w nim podoba, ta otwartość, ten spokój, brak typowego naciskania, że muszę. W końcu kilka lat temu miał tu z pewnością co robić. Nauczył się podejścia do ludzi, a może po prostu taki jest z natury?
Z opowieści wiedziałem, że przed promem, na południowym brzegu, kiedyś były dziesiątki straganów, handel kwitł w najlepsze - bo dziesiątki aut w oczekiwaniu na trawers na drugą stronę rzeki były niezłym biznesem dla miejscowej ludności. Teraz były pustki, brak straganów z pamiątkami, ostatni turysta widziany około 7-8 tygodni temu, tak dawno, że nawet John tego dokładnie nie pamięta.
- Po starych dobrych czasach zostało wspomnienie – opowiada mi John.
W czasie, gdy piliśmy herbatę na jego podwórku, opowiedział mi też trochę o Dogonach, czyli o miejscu, które planowałem odwiedzić za kilka dni. Jako jeden z nielicznych ludzi, którzy widzieli moją mapę był w stanie z niej coś wyczytać. Większość, niestety zachowywała się tak jak by nie miała pojęcia co to jest i do czego służy - realia Afryki. Na owej mapie pokazał mi granicę, której lepiej bym nie przekraczał. Ja tylko utwierdzałem się po raz kolejny w przekonaniu, że granica ta jest tylko jedna, bo tą samą pokazują mi wszyscy, od cywilów po wojsko i policję. Także już wiedziałem, że jeden z celów nie zostanie osiągnięty. Piękna "Dłoń Fatimy", góra będą celem wspinaczy a moim obiektem westchnień nadal zostanie tylko marzeniem. Może kiedyś...
Z promu zjeżdżam jako ostatni, mój przewodnik czeka już na lądzie. Jest niezwykle wysokim mężczyzną więc sprawnie wskakuje na motocykl i ruszamy. Pierwsze metry to droga żwirowa, szerokości 2-3m, z mnóstwem wielkich dziur wypełnionych wodą. Nie jest źle ale nie chciałbym tu trafić tuż po porze deszczowej. Bez trudu wyprzedzamy wszystkich którzy płynęli z nami: pieszych, rowerzystów, auta, tylko motorowery dawno już zniknęły nam z oczu. Po kilku minutach pojawia się w końcu asfaltowa nić, niezbyt szeroka ale jest bez dziur więc nie ma co wybrzydzać. Na samym wjeździe do miasteczka stacja benzynowa której tak oczekiwałem. Napełniam więc zbiornik po brzegi i jedziemy dalej, do centrum, gdzie na zapleczu jednego z hoteli bezpiecznie parkuję motocykl, biorę prysznic, przebieram się w cywilne ciuchy i ruszamy we dwóch na miasto. W międzyczasie za drobną opłatą (1000CFA ok 1.5 euro ) mój kombinezon i buty zostają przetransportowane skuterkiem na brzeg rzeki gdzie będą poddane próbie przywrócenia im świeżości, mają na to tylko 4h i całość ma być i czysta, i sucha! A będzie co czyścić, dwa dni wcześniej wylądowałem w błocie po kolana
4godzinny spacer po zabytkowym centrum miasta przeplatamy wizytami w domach u znajomych Johna, gdzie mogę podpatrzeć jak się mieszka w mieście, w szkole czy u lokalnych artystów, którzy od dawna nie mają już pracy bowiem konflikt w Mali całkowicie odstraszył turystów. Odwiedzamy też najbardziej znany zabytek w mieście, na razie tylko z zewnątrz - największy na Świecie meczet zbudowany tylko z gliny. Naprawdę jest potężny! Po każdej porze deszczowej jest tu niesamowite święto związane właśnie z tym zabytkiem. Kto tylko ma siły znosi na plac pod Wielkim Meczetem materiał do jego odnowy gdyż opady niszczą gliniane ściany. Następnie przy akompaniamencie muzyki młodzież, kilka dni i nocy ugniata glinę własnymi stopami, po czym mężczyźni po wystających z muru palmowych balach wspinają się na mury i odnawiają/naprawiają Świątynię. Temu wszystkiemu przygląda się cały czas starszyzna, która ma już za sobą kilka lat pracy przy ich wspólnej budowli, budowli z której są naprawdę dumni. A kobiety - one starają się by nikt z pracujących nie był głodny. Szkoda, że nie przyjechałem tu w czasie tego festiwalu...oj szkoda.
Przed wyjazdem czytałem dużo opowieści o tym jak to po nagraniu zakazanych obrzędów posłuszeństwa odmawiały karty pamięci, czy całe kamery, aparaty. Stąd też nie wtykałem swojego obiektywu w każde miejsce, zdjęcia czy klatki do filmu starałem się robić szanując prywatność miejscowej ludności i gdy tylko widziałem pierwsze oznaki niezręczności z ich strony czy niezadowolenia po prostu odpuszczałem. Niestety... nie pomogło. Tracę zawartość karty pamięci i w aparacie, i w kamerze. Jedna po drugiej w przeciągu niespełna godziny. Pech? Do dziś się nad tym zastanawiam... a może zamiast kamieniem ktoś rzucił we mnie zaklęciem ?
Djene z tarasu :
Z wizytą u lokalnego artysty:
Na szczęście mam zapasowe karty pamięci, które natychmiast lądują w miejsce tych „zbuntowanych”.
Czas na główny punkt programu bowiem popołudniowe modły się już zakończyły i zgodnie z obietnicą mam zostać przemycony do wnętrz Wielkiego Meczetu. Nie jest to takie proste - by wejść do środka musimy odnaleźć odpowiednich ludzi, którzy za odpowiednią opłatą umożliwią mi to, co nie możliwe – pieniądz działa również na Czarnym Lądzie. Na szczęście niewielki, choć i tego mi szkoda, bo boję się, że robią mnie w „bambuko”. Odliczam 5000CFA, a John wykonuje kilka telefonów. Okazuje się, że musimy chwilę poczekać bo jeszcze nie wszyscy wierni, po popołudniowych modlitwach opuścili wnętrze. Czas ten umilamy sobie sącząc herbatkę u kolejnych znajomych.
Po kwadransie zjawia się dwóch przemiłych jegomości, którzy prowadzą nas do wnętrza. Za mną zostaje tablica informująca o zakazie wstępu. Cały spacer wygląda tak, że przodem idzie jeden z mężczyzn i sprawdza czy nie nadziejemy się na "przełożonego" a z tyłu idzie ten drugi pilnując by "przełożony" nie nadział się na nas ... Dostaję limit, nie wiem dlaczego taki dziwny : 12 minut, 12 zdjęć. Udaję , że nie rozumiem...
w 12 minut wyrobić się musiałem bo takie tempo dyktowali moi przewodnicy ale co do zdjęć – zawsze byłem zboczony ! A w takim miejscu nie wyobrażałem sobie pościć. 
Z uśmiechem na twarzy, z Johnem na tylnym siedzeniu odjeżdżam zostawiając za sobą wzbijany przez wiatr kurz. Mijamy pusty plac targowy, puste piaszczyste uliczki i cieszę się, że takie były. Lubię gwar, ścisk ale tylko w wydaniu lokalnym - średnio podobają mi się starówki wypchane turystami, dużo ciężej poczuć wtedy prawdziwy klimat miejsca. A tak, nie musiałem wytężać swojej wyobraźni, wystarczyło popatrzeć i było widać i czuć to, po co tu się zjawiłem, prawdziwą Afrykę, prawdziwe Djene!
Odstawiam mojego nowego frenda i mimo zaproszenia na herbatę zmuszony jestem cisnąć dalej - opadające coraz niże słonko nie pozwala mi nawet na chwilę opieszałości. Muszę jeszcze tego dnia dojechać do głównej drogi bowiem wzdłuż tej, prowadzącej do Djene jest pełno wody, nie ma opcji rozbicia namiotu.
Także w czystych, pachnących ciuchach, owładnięty marzeniami ruszam dalej w swoją podroż.
No właśnie, podróż - dla jednych to sposób na ucieczkę od szarej rzeczywistości, dla mnie poszukiwanie siebie, swoich granic, adrenaliny, tych chwil niepewności, chwil których brakuje w naszym ucywilizowanym świecie, poszukiwanie tego co nie odkryte, pokładów ludzkiej miłości, przyjaźni - tak głębokiej jak wielkie rowy afrykańskie i oby tak samo długiej jak one. Czy je znalazłem.. czas pokaże.
